Mindfulness Temelli Stres Azaltma (MBSR) Programı'nın bilişsel ve duygusal süreçlere etkisi: Bilinçli farkındalık, duygulanım ve algılanan stres değişimi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Programının (MBSR) üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalık düzeyleri, olumlu ve olumsuz duygulanım, algılanan stres seviyeleri üzerindeki etkisini incelemektir. Uygulanan 8 haftalık standart MBSR programının etkililiğini belirlemek amacıyla iki gruplu öntest-sontest deneysel model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu psikoloji bölümünde okumakta olan üçüncü sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmanın araştırma grubu 11 öğrenciden oluşurken, karşılaştırma grubunda ise 10 katılımcı yer almaktadır. Çalışmanın etkililiğini ölçmek amacıyla Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği (BBBFÖ), Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ) ve Pozitif ve Negatif Duygulanım Ölçeg?i (PANAS) kullanılmıştır. Uygulama öncesi ve sonrasında ve oturumlar ardından elde edilen veriler Bağımlı Gruplar T-testi ve Tekrarlı Ölçümler ANOVA kullanılarak analiz edilmiştir. Ön-test ve son-test verilerden elde edilen bulgular sonucunda bilinçli farkındalık seviyeleri üzerinde anlamlı bir sonuç elde edilmemiştir. Tekrarlı Ölçümler ANOVA'dan elde edilen bulgular olumlu duygulanım sıklığında pozitif yönde değişime işaret ederken, olumsuz duygulanım sıklığında değişim yaşanmadığını bununla birlikte, algılanan stres düzeyinin anlamlı olarak düştüğünü ortaya koymuştur. Sonuçlar, MBSR programının duygulanımı değiştirmeksizin algılanan stresi azalttığı dolayısıyla, duyguların ele alınış biçiminde değişim yarattığı şeklinde yorumlanmıştır. Bilinçli farkındalığa yönelik anlamlı sonuç elde edilmemesi örneklem çapı, örneklem yapısı ve BBBFÖ'nün özellikleri kapsamında tartışılmıştır.

The aim of this study is to examine the effect of the Mindfulness Based Stress Reduction Program (MBSR) on the mindfulness levels, positive and negative affect, and perceived stress levels of university students. A two-group pretest-posttest experimental model was used to determine the effectiveness of the applied 8-week standard MBSR program. The study group of the research consists of third grade students studying in the psychology department. While experimental group of the study consisted of 11 students, there were 10 participants in the control group. In order to measure the effectiveness of the study, the Five-Facets Mindfulness Scale (FFMQ), Perceived Stress Scale (PSS) and the Positive and Negative Affect Scale (PANAS) were used. Data obtained before and after MBSR intervention and also data after from each sessions were analyzed using the Paired Sample T-test and Repeated Measurements ANOVA. As a result of findings obtained from the pre-test and post-test data, no meaningful results were obtained mindfulness levels. The findings obtained from ANOVA indicated that there was a positive change in the frequency of positive affect, whereas there was no change in the frequency of negative affect. However, results showed that perceived stress level is significantly decreased. In conclusion, there is no significant change in mindfulness levels since the study group consists of psychology students and their awareness is not low as compared to others. In conclusion, it was interpreted that MBSR intervention increased positive affect and helped to decrease the perceived stress level. There was no significant results for mindfulness this would be discussed within the scope of sample size, sample structure and features of the FFMQ.