Suriye'de Arap Baharı ve Türk dış politikası

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Türkiye-Suriye ilişkileri dört dönem altında incelenmiştir. Birinci bölümde Suriye Arap Cumhuriyeti ve genel olarak Suriye siyasetinin uzun dönemini şekillendiren Baas iktidarı incelenmiş, ikinci bölümde Soğuk Savaş Dönemi'nden başlayarak Türkiye-Suriye ilişkilerini etkileyen önemli olaylar değerlendirilmiş, üçüncü bölümde ise Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki ülkelerin neredeyse tamamına yakınını etkileyen Arap Baharı akımının ortaya çıkışı ele alınmıştır. Son bölümde ise Suriye'de Arap Baharı ve Türkiye-Suriye ilişkileri incelenmiş, Türkiye'nin yanı başındaki olaylara karşı verdiği siyasi ve askeri tepkilerle bu tepkilerin değişim nedenleri ileriye yönelik değerlendirmelerle birlikte analiz edilmiştir. Çalışmada, Osmanlı Devleti'nin yıkılmasından hemen öncesinde Suriye üzerindeki ilgisini hep yüksek seviyede tutan batılı devletlerin Arap Baharı karşısındaki tutumları ele alınmıştır. Arap Baharı'nın Suriye'ye etkilerinin neden daha uzun sürdüğü, etnik ve mezhepsel yapının ülkenin sınırlarını dahi değiştirebilecek bir yapıya nasıl dönüşebileceği, demokrasi öğesinin ne denli önemli bir kavram olduğu ve Arap Baharı'nın iç ve dış nedenleri analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın son bölümünde, Arap Baharı ile birlikte sıfır sorun politikası ile yola çıkan Türkiye'nin, Suriye ile karşı karşıya kaldığı krizler incelenmiştir. Karşılaşılan bu krizler Irak'tan sonra Suriye'nin de yeni yapısıyla, krizi bölgesel olmaktan çıkarıp uluslararası bir sorun haline getirişi ele alınmış ve karşılaşılan bu sorunlar araştırılarak Türkiye'nin siyasi öncelikleri belirlenmeye çalışılmıştır.

ABSTRACT In the study, Turkey-Syria relations have been researched within four stages. Baath regime which shaped Syrian policy for a long time and Syrian Arab Republic, have been researced in the first stage. Significant events which affected Turkey-Syria affairs since the begining of the Cold War, have been examined in the second stage. In the stage three; Arab Spring, which affected North Africa and nearly all Mid-Eastern countries, have been scrutinized from its arousal. In the final stage; "Effects of Arab Spring in Syria" and Turkey-Syria affairs had been criticized. Turkey's reactions which include political and armed responses to the on-going proceses in its neighbourhood, have been expressed as conclusion; causes of the evoluton in Turkey's political attitudes and motivations of armed force projection towards the Syrian territory, have been depicted. Later, changes in those attitudes and motivations have expressed with the foreseeing future analysis. Manners of Western-States whose high-level interests have never been decreased since the beginning of the collapse of Ottoman Empire, are also the subject of this study. Intense and prolonging affects of Arab Spring, evolution of ethnical and sectarian structures into border forming apparatus, ideal of democracy in the realm of Arab Spring and causes of the movement are in the scope of this research. Struggles between Turkey and Syria after the Arab Spring despite of Turkey's "zero problem with neighbours" policy, causes of these struggles and becoming of territorial crisis into global problem with the contribution of Syria'a new paradigm following after Iraq's re-establishment are the key elements while determining Turkey's political priorities and conclusive subjects of this research.