Uluslararası sözleşmeler bağlamında, Türkiye'de toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının sınırları

Abstract

Bu çalışmanın amacı; uluslararası sözleşmeler ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve kanunlarına göre toplantı gösteri yürüyüşü hakkının hangi argümanlar ile sınırlandırılabileceği, bu sınırlamanın nasıl ve ne şekilde gerçekleştirilebileceği, ülkemizdeki mevzuat ile uluslararası sözleşmelerin ön gördüğü mevzuatın birbiri ile uyumlu olup olmadığı, toplantı ve gösteri hakkının mevcut durumda, güncel yasalar ışığında irdelenmesidir. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkını içeren Türkiye tarafından da imzalanan ''İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'', ''İkiz Sözleşmeler'', ''Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'' ve bu gibi diğer sözleşmeler dikkate alınmakla birlikte, ülkemizde çok daha fazla uygulama alanı bulması nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi daha detaylı incelenmiştir. Toplantı ve gösteri hakkını ihtiva eden uluslararası sözleşmeler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin vermiş olduğu içtihat niteliğinde ki kararlar, Osmanlı'dan günümüze gelerek kullanılan Anayasa ve Kanunların temel hak ve özgürlükler kapsamında toplantı ve gösteri yürüyüşü özgürlüğünü içeren kısımları ile birlikte Türk mahkemelerinin ve üst mahkemelerinin kararlarının incelenmesi çalışmanın ana hatlarını oluşturmuştur. Çalışma sonucunda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde ve 1982 Anayasasında var olan sınırlılık halleri ve bu iki metinde yer alan sınırlılık hallerinin çelişkileri ortaya konulmuştur. Aynı zamanda Kanunda, sözleşme ile bağdaşmayan maddelerin varlığı tespit edilmiş, hangi koşullar sebebi ile sözleşmeye uymadığı, uyum sorunlarının giderilmesi için yapılabilecek çalışmalar aktarılmıştır.

The main purpose of this study; limitation of protests and public-meetings with the perspective of Constitution of Republic of Turkey and international agreements, applications of this limitations according to which laws and how can be applied, analyzing the differences between the regulations in foreign countries and Turkey, scrutinizing the rights of meetings and protests with the perspective of current common laws and conditions. Despite, Turkey have been signed the "Universal Declaration of Human Rights", "Twin Laws", "European Convention on Human Rights" and other contracts , European Convention on Human Rights was analyzed more briefly and detailed since it's supervision mechanism and wide-range of its application area. The laws & contracts that content the freedom of meeting and protests, the results of application that are given by the European Courts of Human Rights, the constitution and laws whose contents the freedom of meeting and protest rights, that are evolved from the Ottoman era and still used today and decrees of Courts of Turkey and Higher Courts created the main frame of this study. As results of this study, both situations of limitedness and contradictions about it, in both European Convention on Human Rights and Constitution of 1982 were revealed. At the same time, the articles that are contradicts between Convention and Constitution were confirmed with the reasons of differences and the methods that can be applied for the fixing the compliance problem, were presented with the applications.