Uluslararası ilişkilerde yeni başat güç Çin Halk Cumhuriyeti

Abstract

Sürekli değişen dünyada devleti ve devlet dışı aktörleri iyi tanımlayabilmek, gelişen olaylara hızlı ve doğru tepki verebilmek, meydana gelen değişimler karşısında neden sonuç ilişkisi kurabilmek, olay ve durumların temel dinamiklerini kavrayabilmek ve en doğru pozisyonda konumlanabilmek, uluslararası ilişkiler açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu yaklaşımdan hareketle çalışmanın amacı 1949'da kurulan, 1978'de büyük bir dönüşüm sürecine giren ve yakaladığı çıkış trendiyle dünyada benzerine rastlanmamış bir ekonomik büyüme gerçekleştiren Çin Halk Cumhuriyeti'nin ekonomik olarak hızla büyümesinin arkasındaki nedenleri analiz etmektir. Çalışmanın kapsamı Çin Halk Cumhuriyeti'nin öncelikle bölgesel güç ardından küresel güç olma yolunda tedrici olarak izlediği sosyo-ekonomik programlar ve bu programların etkileridir. Ayrıca Çin'in imparatorluk rejiminin son hanedanı olan Qing/Mançu Hanedanı Dönemi, Çin'e kimliğini ve özgünlüğünü kazandıran klasik düşünce okulları, Modern Çin'in babası sayılan Sun Yat Sen ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu Mao Zedong da çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmanın hazırlanmasında temel araştırma tekniği olarak literatür tarama yöntemi izlenmiştir. Çalışmanın sonucunda Mao Zedong'dan sonra yönetime gelen Çin Komünist Partisi içindeki reformist kanadın temsilcisi Deng Xiaoping'in, Çin'in izolasyon politikasını sonlandırması, ideolojik bakış açısından uzaklaşarak dünya ile ekonomik zeminden ilişki kurmayı sağlaması, planlı ekonominin yanında ''sosyalist piyasa ekonomisi'' modelini uygulaması, yabancı sermaye ve teknolojiyi ülkeye çekecek düzenlemeler yapması, fayda ve büyümeyi temel ölçüt kabul etmesi, Çin ekonomisindeki benzersiz yükselişin en önemli sebepleri olarak saptanmıştır.

It is of great importance for international relations to be able to identify the state and non-state actors well in an ever-changing world, to react quickly and accurately to the events that are developing, to establish a cause and effect relationship in the face of the changes that are occurring, to understand the fundamental dynamics of events and situations, and to be positioned in the right position. The aim of this approach is to analyze the reasons behind the rapid economic growth of the People's Republic of China, founded in 1949, which entered a major transformational process in 1978 and has seen unprecedented economic growth in the world with its output trend. The scope of the study is the effects of socio-economic programs and these programs, which the People's Republic of China has gradually followed, primarily towards becoming a regional power and then a global power. In addition, the Qing/Manchu Dynasty Period, the last dynasty of China's imperial regime, the classical schools of thought that gave China its identity and originality, Sun Yat Sen, considered the father of modern China, and Mao Zedong, founder of the People's Republic of China, were also included in the study. Literature screening method was observed as the main research technique in the preparation of the study. As a result of the study, Deng Xiaoping, representative of the reformist wing within the Communist Party of China, who came to power after Mao Zedong, was identified as one of the most important reasons for the unique rise in the Chinese economy, ending China's isolation policy, moving away from the ideological point of view, establishing an economic relationship with the world, implementing the "socialist market economy" model alongside the planned economy, making arrangements to attract foreign capital and technology to the country, and accepting benefits and growth as the main criteria.