Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Pratiğinde SıkKarşılaşılabilecek, COVID-19 ile İlişkili Kas-İskelet SistemiEtkilenimleri ve Nörolojik Etkilenimler-Kısa Derleme

Abstract

Mart 2020’de pandemi olarak ilan edilen yeni tip koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)], esas olarak solunum sistemi belirti ve bulguları ile seyretmektedir. Şiddetli akut solunum sendromu-koronavirüs-2 virüsünün giriş reseptörü olan anjiyotensin dönüştürücü enzim 2 reseptörlerinin, vücutta yaygın doku dağılımı mevcuttur. Bu nedenle hastalıkta solunum sistemi belirti ve bulgularının yanı sıra diğer sistemlerle ilgili semptom ve bulgular da izlenebilmektedir. Literatürde, COVID-19 ile birlikte görüldüğü en sık bildirilen kas-iskelet sistemi etkilenimleri artralji, miyalji, yorgunluk ve kas zayıflığı; nörolojik etkilenim tabloları serebrovasküler olay, başağrısı, sersemlik hissi, bilinç bozuklukları, epilepsi, ataksi, akut dissemine ensefalomiyelit, viral ensefalit, koku ve/veya tat duyusunda azalma veya kayıp ve diğer kraniyal sinir tutulumları ile seyreden klinik tablolar ve Guillain-Barré sendromunu içermektedir. Hastalığın başlangıcında nonspesifik veya hafif solunum sistemi şikâyeti olan COVID-19 hastaları, fiziksel tıp ve rehabilitasyon pratiğinde sık karşılaşılan artralji ve miyalji başta olmak üzere kas-iskelet sistemi ve sinir sistemi semptom ve bulgularıyla başvurabileceğinden, bu semptom ile bulguların COVID-19’da izlenen solunum sistemi semptom ve bulgularından önce de ortaya çıkabildiği gösterildiğinden, ayrıcı tanıda COVID-19’un akılda tutulması önemlidir. Bu bakış açısı oldukça bulaşıcı olduğu görülen bu hastalıkta, hastaların tanı ve izolasyonunun daha erken yapılmasına katkı sağlaması açısından önemlidir.