Hekim Adaylarının Sophie’nin Seçimi Filminde Yer Alan Ahlaki İkilem Üzerine Görüşleri: Kalitatif Bir Araştırma

Abstract

Çalışmanın amacı, Sophie’nin Seçimi filminde yer alan örnekteki ahlaki ikilemin tıp fakültesi öğrencilerinin etik farkındalıkları üzerine etkisini belirlemektir. İkincil olarak ise kullanılan film üzerinden etik eğitimi müfredatının geliştirmesine katkı sağlamaktır. Araştırmada 2020- 2021 eğitim ve öğretim yılında Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesinden 10 ve Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesinden ise 9 toplam 19 öğrencinin final sınavları retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Araştırmada hekim adaylarına Sophie’nin Seçimi filminde yer alan gerçek bir ahlaki ikilem örneğine yönelik araştırmacılar tarafından hazırlanan açık uçlu 4 soru soruldu. Sorular sırasıyla “Sophie neden kızını ölüme göndermiştir?”, “Nasıl hızlı karar verdi”, “Ahlaken suçlu muydu?”,“Sophie seçim yapmayı reddedebilir miydi, etseydi kararını savunabilir miydi, bu seçim yüzünden suçlanır mıydı?” Yanıtlar içerik analizi yapılarak tematik olarak kodlanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Sophie'nin kızını neden ölüme gönderdiği sorulduğunda, öğrencilerin yaklaşık yarısı cinsiyete dayalı bir seçim yaptığını söyledi. 3 öğrenci 1'i kurtarmak için, 2 öğrenci de yaşa bağlı olduğunu belirtti.“ Sophie seçim yapmayı reddedebilir miydi?” sorusuna, 10 öğrenci reddedebileceğini, 9 öğrenci reddedemeyeceğini, öğrencilerin çoğunluğu ret kararını savunamayacağını, yarıya yakın öğrenci ise ahlaken suçlanamayacağını belirtti. Öğrencilerin ahlaki sıkıntı, etik ikilem ve sorun konusunda farkındalıklarının olduğu, toplumsal cinsiyet konusunda geleneksel yapıya benzer görüş belirttikleri saptandı. Tıp fakültesi öğrencilerinin Sophie’nin Seçimi filminin tıp etiği eğitiminde kullanımıyla ahlaki sıkıntı, etik ikilem ve zor seçim konusunda etik farkındalıklarının artmasına ve toplumsal cinsiyet, cinsiyet ayrımcılığı gibi konularda geleneksel bakış açısının değişmesi yönünde olumlu katkısı olduğu düşünülmektedir. Bunun yanı sıra tıp etiği eğitimi müfredatının öğrencilerin etik farkındalıklarına yönelik geliştirilmesi önemlidir.