Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olgularındaki zeka puanında dikkatin rolü

Abstract

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan olgular Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği (WÇZÖ-R) alt testlerinde sağlıklı gruba göre daha düşük puanlar almaktadır. Araştırmada DEHB olgularının WÇZÖ-R alt testlerinden aldıkları düşük puanların dikkat sürecindeki bozukluktan kaynaklandığı yolundaki hipotez test edilmektedir. Araştırmaya 72-149 yaş/ay aralığında 143 sağlıklı erkek çocuk, 215 erkek DEHB olgusu (Bileşik tip: 102, Dikkat Eksikliği Önde Alt Tip: 72, Hiperaktivite/Dürtüsellik Önde Alt Tip: 41) gönüllü olarak ve ebeveynin bilgilendirilmiş onayı ile katılmıştır. DEHB grubunda eşhastalanım ve ilaç kullanımı dışlama ölçütü olmuştur. Zeka WÇZÖ-R, dikkat türleri Stroop Testi TBAG Formu, İşaretleme Testi ve Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi B Formu ile ölçülmüştür. Nöropsikolojik test puanları, temsil ettikleri dikkat türleri doğrultusunda üç farklı faktöre yüklenmiş, WÇZÖ-R’nin sayı dizileri puanı dışındakiler bu faktörler altında yer almamıştır. Üç WÇZÖ-R alt test puanı dışındaki tüm zeka puanlarında, DEHB grubunun puanı sağlıklı kontrol grubununkinden anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. Nöropsikolojik dikkat türleri istatistiksel olarak kontrol edildiğinde, daha önce anlamlı olan 9 WÇZÖ-R puanından 7’sindeki anlamlı farklar ortadan kalkmıştır. Bu bulgular DEHB olgularının WÇZÖ-R’ den aldıkları düşük puanların, farklı alt testlerin ölçtüğü bilişsel özelliklerde bozukluk veya zekada düşüklük olarak açıklanamayacağına işaret etmiştir. Bulgular düşük puanların dikkat edememeden kaynaklandığı yolundaki hipotezi desteklemiş, zekaya ilişkin süreçlerdeki düşük performansın dikkat eksikliğine ikincil olduğunu göstermiştir.