Diabetes mellitus tanısında Hba1c testinin tanısal değerinin araştırılması ve fruktozamin ile karşılaştırılması

Abstract

Diabetes Mellitus (DM); uzun dönemde ciddi komplikasyonlara yol açan,insulin salgılanmasındaki yetersizlik ve hedef dokularda insuline dirençgelişen genetik kökenli kronik bir hastalıktır. DM’un tanısında HbA1c, geçmiş120 günlük süredeki ortalama glukoz düzeyi hakkında bilgi veren bir testtir.Günümüzde 30'dan fazla HbA1c ölçüm metodu kullanılmaktadır.Bu da sonuçların doğruluğu ve stabilitesi yönünden sorunlar oluşturmaktadır.Fruktozamin, albumine bağlanan glukozdur ve fruktozamin ölçümleri son 2-3haftalık dönemdeki kan glukoz kontrolü hakkında bilgi vermektedir.Bu çalışmada diabetik hastalarda HbA1c’nin diabet tanısındaki yeri ve bununyanında fruktozamin ile HbA1c değerinin karşılaştırılmasının yapılmasıamaçlanmıştır. Gruplar, kontrol, diabet, diabetik demir eksikliği anemisi olangrup, diabetik ve ß-Talasemili, prediabetik ve ß-Talasemili olmak üzere beşhasta grubuna ayrıldı. Anemili ve ß-Talasemili hastaların periferikyaymalarının incelenmesiyle yapı bozukluklarının gösterilmesi deamaçlanmıştır. Tüm gruplarda HbA1c ile fruktozamin arasında ilişki varlığıgörülmemiştir. Diabetik demir eksikliği anemisi olan gruplarda hemoglobininoldukça düşük seyrettiği vakalarda hemoglobin değerinin HbA1c testsonuçlarını doğrudan etkilediği, fruktozamin sonuçlarını etkilemediği gözlenmiştir. Yine 65 yaş üstü grupta fizyolojik anemi gelişmesi nedeniyleHbA1c sonuçlarının değiştiği fruktozamin değerlerinin ise etkilenmediğibulunmuştur. Diabetik ve prediabetik olarak ayrılan ß-Talasemili hastagruplarında hemoglobin ile HbA2 değeri arasında ters yönlü bir ilişki varlığıgözlenirken kontrol grubunda herhangi bir ilişki varlığı saptanamamıştır.Yukarıdaki gruplarda hemoglobin ile HbA1c arasında doğrusal ilişkigözlenirken hemoglobin ile fruktozamin arasında herhangi bir ilişkisaptanamamıştır. Her iki çalışma grubunda HbA2 ile HbA1c arasında ilişkivarlığı saptanırken, kontrol grubunda HbA2 ile HbA1c arasında ilişkigörülmemiştir. HbA2 ile fruktozamin arasında ise kontol grubu ve ß-Talasemiligrupları arasında ilişki saptanmamıştır.Yayma preparatları incelemelerinde, diabetik demir eksikliği anemisi olangrupta hipokrom mikrositer eritrositler ve anemi gözlenirken, diabetik veprediabetik ß-Talasemililerde polikilositoz, anizositoz ve anemigözlemlenmiştir.Çalışma sonucunda, diabetin tanı ve takibinde özellikle de diabet dışındaherhangi bir rahatsızlığı olan vakalarda HbA1c testinin tek başınakullanılmaması uygun görülmektedir. Bu testin yanında özgüllüğü daha iyiolan fruktozamin testinin de kullanılmasının daha iyi sonuç vereceğikanaatine varılmıştır.