Akut submaksimal egzersizin trombosit aktivasyonu ve endotel üzerine etkisi

Abstract

Trombositlerin koroner hastalığın oluşumundaki önemli rolleri egzersizin trombosit fonksiyonları üzerine etkisinin yoğun olarak araştırılmasına yol açmıştır. Literatürde farklı süre ve şiddette, akut ve kronik egzersize trombosit yanıtlarına dair çok sayıda çalışma vardır. Katekolaminlerin artışı, D adrenerjik reseptör aktivasyonu, trombosit sayısında, PGI2/TxA2 dengesinde, trombositlerin NO ve PGI2’e duyarlılığındaki değişiklikler gibi farklı mekanizmalar trombositlerin egzersize verdiği yanıtın altında yatan mekanizmalar olarak öne sürülmektedir. Sunulan çalışmada, orta şiddette akut egzersizin trombosit aktivasyonuna etkileri ve bu etkide endotelin rolünün araştırılması amaçlandı. Bu amaçla, trombosit aktivasyon göstergesi olarak trombosit glikoprotein IIbIIIa (GPIIb/IIIa) düzeyleri, endotel fonksiyonunu değerlendirmek amacı ile plazma NO düzeyi ve trombositlerde NO yanıtına aracılık eden cGMP düzeyleri değerlendirildi. Çalışmaya 19 sedanter, sağlıklı erkek gönüllü katıldı. Gönüllülere 15 dakikalık %60 VO2max şiddetinde bisiklet egzersizi uygulandı. Egzersiz öncesi ve hemen sonrası alınan kan örneklerinden trombosit GPIIb/IIIa, plazma NO ve trombosit cGMP düzeyleri ELISA yöntemi ile ölçüldü. GPIIb/IIIa düzeyleri egzersiz sonrası istatistiksel olarak anlamlı derecede (p=0.024) düşük bulundu. Egzersiz öncesi ve sonrası plazma NO düzeyleri ile trombosit cGMP düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir değişim gözlenmedi. Plazma NO ve trombosit cGMP düzeyleri ile trombosit GPIIb/IIIA düzeyleri arasında korelasyon saptanmadı. Trombosit GPIIb/IIIa seviyelerinde düşüş literatürdeki şiddetli egzersiz ile trombosit fonksiyon artışı, orta şiddette egzersiz ile trombosit fonksiyonlarında değişme olmaması ya da trombositlerin baskılanması bulguları ile uyumludur. Plazma NO düzeyi ve trombosit cGMP düzeyinde değişiklik olmaması inhibisyonun farklı mekanizmalarla olabileceğini düşündürmüştür.